SANKT-ELIGIUSKAPELLE
KREWINKEL
APRIL 2025 | In Krewinkel kom je niet toevallig. Van zodra je je slingerend naar het oosten vertwijfeld begint af te vragen hoe ver België reikt, ben je er.
Het gehucht Krewinkel is zo klein, dat het zich vanuit slechts drie standpunten in beeld laat brengen, getuige alle afbeeldingen die Google kent. Ik ben Michiel Hendryckx niet en leg tegen beter kijken in mijn kopie van een van de drie perspectieven vast.
De in januari 1964 gewijde nieuwe kerk maakte de 16de-eeuwse Sint-Eligiuskapel overbodig, het stokoude gebedshuis werd verkocht aan een openluchtmuseum. Ondanks de ondertekende verkoopakte nam de prille Raad van de Duitse Cultuurgemeenschap de kreet het zieltogende gebouw als monument te beschermen in 1974 serieus. Toenmalig journalist en lokaal historicus Hubert Jenniges richtte een cultuur- en museumvereniging op waarmee hij in de lokale media breed gehoor vond en naar restauratiefondsen zocht.
De aandacht voor Krewinkel loonde blijkbaar: de minister voor Franse Cultuur verklaarde zich bereid te onderzoeken of de kapel kon worden beschermd. Al pakte de Raad van de Duitse Cultuurgemeenschap zelfverzekerd door in het formuleren van cultuurvoorstellen, volledige politieke autonomie genoot dit orgaan toen niet. Er werd nog bediscussieerd of de kleine groep Duitstaligen in Franstalig België ook uitvoerende macht zou toegekend worden.
In het begin van de jaren 1980 had de Raad van de Duitstalige Gemeenschap meer armslag: de leden engageerden zich om 80% toe te schieten in de restauratie van de leeggeplunderde en tot stal verworden kapel.
Pas in 1994 klaarde de hemel boven Krewinkel finaal op. Op de vooravond van de restauratie gaf de kapel nog kostbare fresco's uit de prille 16de eeuw prijs. De renovatie in 2002 afgerond, zou de Sint-Eligiuskapel voortaan als cultuurkapel een feeëriek onderdak bieden aan artistieke events.
Eind 2023 legde de vzw Kulturkapelle Krewinkel de boeken neer: er dienden zich geen nieuwe bestuursleden meer aan. Het gebouw en de muurschilderingen zijn sindsdien overgeleverd aan de zorgen van de gemeente Büllingen. Renovatie dringt zich opnieuw op: de muren met de fresco's blijken schadelijk vochtig te zijn. Maar ook de kleuterschool en de gemeentelijke sporthallen moeten energie-efficiënt gerenoveerd worden en de gemeente voert noodgedwongen infrastructuurwerken uit om overstromingsrisico's te beperken. Het gemeentecollege wikt en weegt, hoopt dat ook de Duitstalige Gemeenschap bijspringt.
De Sint-Eligiuskapel vat de Duitstalige autonomiebeweging van de voorbije halve eeuw perfect samen. Cultuur na het werk bij wijze van hobby beoefenen zoals Hubert Jenniges kon, heeft vandaag het sympathieke patina van de jaren 1970. Het ijveren naar culturele zelfbestemming die zijn generatie ter harte ging, is mettertijd geslaagd. Alleen, die autonomie verwerd tot een zakelijk landschap waarin alleen professioneel gemanagede culturele organisaties overleven, mits subsidies uit Eupen.
Het pronte torentje prijkt in een ander klimaat dan 50 jaar geleden. Niet het bewaren van het geheugen van een dorpsgemeenschap houdt haar bewoners vandaag wakker; klimaat, onderwijs en koopkracht des te meer.
Het pronte torentje van de Sint-Eligiuskapel prijkt in een ander klimaat dan 50 jaar geleden. Niet het bewaren van het geheugen van een dorpsgemeenschap houdt haar bewoners vandaag wakker; klimaat, onderwijs en koopkracht des te meer.
Stiekem pookt Krewinkel het institutionele debat nog eens op: lokale politici vertellen graag dat autonomie een efficiënter beleid verzekert. Dat beleid slaagt er blijkbaar niet in om een voor de Eifel antiek unicum van verval te vrijwaren. Recent spraken opiniemakers bij de BRF luid hun afgrijzen uit en voormalig Eupens minister Isabelle Weykmans adresseerde in GrenzEcho een opvallend verbolgen open brief aan de gemeente Büllingen.
Nu het regent in Eupen, druppelt het binnenkort in Krewinkel.